MINARETTEN / MINARETS
Het bleek dat ik in de loop van de jaren tussen neus en lippen door al aardig wat minaretten had getekend. Meestal in de achtergrond, maar vaak toch best wel prominent. In 1969 tekende ik mijn eerste minaretten compleet met moskee. De Vrijdag Moskee in Herat. Twee jaar eerder had ik hem gezien en het gebouw had diepe indruk op mij gemaakt. Zo diep dat ik een ansichtkaart ervan kocht en die later natekende. Het waren de heldere lijnen die mij aanspraken en het ‘schoongepoetste’ van het bouwwerk dat hoog boven de stoffige kleurloze gribus van de stad eromheen uitstak.
De Grote Moskee van Herat, Afghanistan. The Grand Mosque, Herat, Afghanistan. 1969
Minaretten hebben niets met Islam te maken. Er is een verhaal hoe de Profeet Mohammed op het idee van een moskee is gekomen, maar niets over minaretten. Er wordt gezegd dat de minaret van de moskee in Kairouan de oudste is. In ieder geval de oudste nog bestaande. Op een gegeven op de overgang van de 9de naar de 10de eeuw waren ze er gewoon en schoten ze bij bosjes uit de grond. Prachtig allemaal. Stuk voor stuk.
In feite is een minaret een architectonische toevoeging to een moskee. Het is meestal hoog en smal. In ieder geval hoger dan de moskee. Er ontstonden op verschillende plekken andere typen. Om socio-culturele redenen zegt men tegenwoordig. Zo zijn de Marokkaanse minaretten absoluut verschillend van de Turkse en zijn de Uzbeekse anders dan de Egyptische.
Alhoewel er nog discussie over is of het altijd zo is geweest, worden minaretten voor één doel gebruikt; het oproepen tot het gebed door de Muezzin. Tegenwoordig klimt hij niet meer omhoog om de ‘adhan’ te zingen, maar doet hij het voor een microfoon en staat er een luidspreker boven in de minaret.
De minaretten van de Almohaden
De minaretten van de Timuriden
De minaretten van de Ottomanen
Bijzondere Minaretten / Special Minarets
Vijf minaretten die ik bijzonder vind. 1 Tijdens de burgeroorlog in Syrië is vrijwel het hele centrum van Aleppo platgelegd. Op deze minaret na. 2 In de vallei van Toumanar staat deze moskee en minaret op een belangrijke bron. Daardoor is de bron niet van iemand maar van iedereen. 3 De grote moskee van Tiznit. De minaret is niet echt in de stijl van de Almohaden. De Malinezen die het bouwden, hebben er hun eigen draai aan gegeven. 4 Toen de tempel van Luxor niet meer in gebruik was, verdween het langzaam aan onder het zand. En terwijl het zand zich ophoopte werd er eerst een kerk op gebouwd en vervolgens een moskee met deze minaret. 5 Een minaret van een Madrassa in Cairo gebouwd in de 18de eeuw door de Mammellukse gouverneur van de Ottomaanse Sultan. Maar de minaret is niet in de allesoverheersende Ottomaanse stijl.
