Cairo heeft de mooiste minaretten ter wereld en de ‘primus inter pares’ is toch wel de minaret van de Ibn Tulun moskee. Dus toen ik het idee opvatte om al dat schoon te gaan tekenen moest ‘Ibn Tulun als eerste vastgelegd worden.  In de vroege ochtend streek ik neer in een theehuis vanwaar uit ik goed zicht had. De stad lag nog in de schaduw, maar de minaret baadde al in het vroege ochtendzon.

Cairo has the most beautiful minarets in the world and among those is the minaret of the mosque of Ibn Tulun the most stunning. When I decided that I wanted to put all that beauty on paper, I had Ibn Tulun in mind. In the early morning I settled in the teahouse with the best view. The city was still in the shadows but the minaret of Ibn Tulun was bathing in the morning sunshine.

In Cairo was Bertje mijn reisleider en Raa’fat mijn chauffeur. Terwijl ik minaretten zat te tekenen voorzag Bertje mij van informatie uit ‘Islamic Cairo in Maps’, ‘Islamic Monuments in Cairo’ en het onvolprezen ‘The minarets of Cairo’ door Doris Behrens-Abouseif. Mijn aandacht ging uit naar de vroege minaretten. Die uit de tijd van de Abbasieden, Fatimiden en van sommige Mamelukken.

Bertje was my guide and minder in Cairo and Raa’fat my driver. While I was sketching Bertje provided me with information culled from ‘Islamic Cairo in Maps’, Islamic Monuments in Cairo’ and the fabulous ‘The Minarets of Cairo’ by Doris Behrens-Abouseif. My focus was on early minarets. Those from the days of the Abbasids, the Fatimids and some from Mameluks.

Ibn Tulun was gouverneur van Egypte voor Kalifaat van de Abbasiden die heersten vanuit Irak. De moskee werd gebouwd in 876. Er gaan vele verhalen over hoe de karakteristieke minaret tot stand is gekomen en of die wel gebouwd is ten tijde van Ibn Tulun. In ieder geval is het bijna zeker dat de top van de minaret uit de 13de eeuw stamt. De minaret met de trap aan de buitenkant doet denken aan de oudere minaret van Samara in Irak.

Ibn Tulun was governor of Egypt for the Abbasid Khalif who ruled from Irak. The mosque was built in 876. Er are many stories about how the remarkable minaret came to be and if it was built in Ibn Tulun’s time. Anyway it is most likely that the top of the minaret is from the 13th century. The minaret with its stairs on the outside brings to mind the older minaret of Samara in Irak.

Na de onvolprezen Ibn Tulun zijn de minaretten van de Al Hakim moskee mijn favoriet. De moskee is uit de tijd van het Fatimidische kalifaat. De sjiïtische Fatimiden veroverden Egypte in 969. Even buiten de toenmalige hoofdstad Fustat vestigden zij een nieuwe hoofdstad Al Qahira, de Overwinnaar, Cairo. Al Hakim vernoemd na de 6de Fatimidische kalief is gebouwd van 990-1013. In de laatste 200 jaar is de moskee gebruikt voor van alles en nog wat, maar onlangs is het opgeknapt en wordt nu weer gebruikt als moskee door een sekte afkomstig uit India.

After the unsurpassed Ibn Tulun is my favorite the minarets of the Al Hakim mosque. Built between 990 and 1013 it is called after the 6th Khalif of the Shiite Fatimids. They conquered Egypt in 969. Adjacent to the capital they built a new capital Al Qahira, the Conquere, Cairo. After being used and misused for all kinds of purposes for 200 years the mosque was restored recently by a sect from India.

De minaretten die bovenop de Bab Zuweilah staan zijn onderdeel van de moskee van Sultan Al Muayyad die tussen 1415 en 1422 is gebouwd. De Bab, of stadspoort, is veel ouder. Gebouwd in de 11de eeuw toen Cairo gesticht werd door de Fatimiden, kreeg het zijn naam van de Amazigh stam wier krijgers Egypte had helpen veroveren. Aan de poort werd in 1218 een gevangenis gebouwd. Volgens de overlevering zat de latere sultan Al Mu’ayyad Shaykh er vast en vond de gevangenis zo afschuwelijk dat hij zwoer het met de grond gelijk te maken en er een centrum van onderwijs en wetenschap te bouwen. En zo geschiedde.

The minarets on top of the Bab Zawaylah are part of the mosque of Sultan Al Muayyid Shaykh. The mosque was built between 1425 and 1422 but the Bab or gate is much older. It was built in the 11th century by the Fatimids. It was called after the tribe of Amazigh warriors who had helped conquer Egypt. In 1218 a prison was built at the gate. It is said that the future sultan Al Mu’ayyad Shaykh had been imprisoned there. He found the prison so bad that he wowed to rais it to the ground and built a center of learning in its place. And that happened.

De Mamulluk sultan Al Muayyad Shaykh stichtte een moskee, een school, en een bibliotheek naast de Bab Zuwaylah. Het is ook een mausoleum voor hem en een zoon. In de Moslim traditie wonen er in bibliotheken katten. Dat komt omdat boeken doelwit zijn van knaagdieren en katten wel van een knaagdiertje houden. Bovendien was de Profeet een kattenvriend. Er is geen bibliotheek meer in de Al Muayyad Shaykh moskee, maar er woont nog wel een familie katten. De beheerder van de moskee legde uit; iedere ochtend worden er brokjes gestrooid door een weldoener. De brokjes trekken duiven aan. Ergo de katten eten brokjes en duiven.

The Mamulluk Sultan Al Muayyad Shaykh opened a mosque, a school and a library next to the Bab Zuwaylah. It also became his mausoleum and that of a son. In the Moslim tradition cats live in libraries. Because books attract rodents and cats eat rodents. The Prophet was of course a cat lover. There is no library anymore in the Mosque but there is still a family of cats in residence. The manager of the Mosque told us that every morning a benefactor comes to feed the cats. The feed draws pigeons. Ergo the cats eat pigeons with their dinner.

Al Azhar of de ‘Prachtige’ is ook een Fatimidische moskee. In 989 werd het ingewijd en van toen af aan ontwikkelde het tot wat het nu is, de belangrijkste moskee van Egypte en na die van Fez de oudste universiteit. Omdat het door een Sjiitische dynastie is gebouwd, is het lange tijd verwaarloosd tot het gedurende de Mamulukken Sultans weer status kreeg. Het is de zetel van de ‘Groot Moefti’ de hoogste en meest invloedrijke Soenni geestelijke van Egypte. Een Groot Moefti deint altijd mee op de golven van zijn tijd. Er is over het millennium van het bestaan van Al Azhar zoveel aan vertimmerd dat het niet meer echt ‘oud’ te noemen is. De Al Azhar moskee heeft 3 minaretten die alle drie anders zijn.

Al Azhar or the ‘Splendid’ is also a Fatimid Mosque. In was dedicated in 989 and from that day it devellopped into what it is now, the most important mosque of Egypt and after the one in Fes the oldest university. As it was built by a Shiite dynasty it was neglected for a long time. But during the Mmluk Sultans it regained status. It is the seat of the ‘Grand Mufti’ the highest and most influential Sunni clergy of Egypt. A Grand Mufti always moves with the waves of his time. In the past millennium of its existence there is so much done to the Al Azhar mosque that it hardly deserves the term ‘old’. The mosque has three minarets, all different.

De Turkse minaretten zijn allemaal hetzelfde en daarom wil ik ze niet tekenen. Maar soms zijn er onweerstaanbare exemplaren. In de eerste helft an de 16de eeuw werd Egypte veroverd door de Turkse Ottomanen die hun zetel in Istanboel hadden. De Ottomanen hadden de neiging tot ambtelijke uniformiteit en het behouden van de status quo. Landen onder hun invloed vervielen dan ook in een soort achterlijke stupor. Zo ook Egypte. Weg was de architectonische, culturele en intellectuele spirit die van Cairo de meest opwindende stad had gemaakt. Alhoewel er soms een Mamullukse gouverneur was die nog wat leven in de brouwerij bracht.

Turkish minarets are all the same. That’s why I hate to draw them. But sometimes there is one ot two that are irresistable. In the first half of the 16th century Egypt was conquered by the Ottoman Turks who had there imperial seat in Istanbul. The Ottomans had a desire for bureaucratic uniformity and keeping the status quo. Countries under their rule fell into a debilitating stupor. Egypt also. Gone was the architectural, cultural and intellectual sparkle that had made Cairo the most exiting city of the time. Although sometimes a Mamluk governor still tried to stir-up something.

Wat is er zo speciaal aan die minaretten van Cairo. Met de komst van de Islam leek het wel alsof er een vulkaanuitbarsting plaatsvond van kennis, creativiteit en bouwvreugde. Cairo was een nieuwe, jonge stad met een jonge godsdienst waar tradities nog moesten ontstaan. Mensen vanuit de hele wereld stroomden er naar toe. Mannen met snel verkregen macht en rijkdom wilden dat tonen . ‘Ars Longa Vita Brevis’, moeten ze gedacht hebben. Ze wilden zich vereeuwigen in Cairo. Eén van de manieren werd het bouwen van persoonlijke minaretten; dan deed je wat voor jezelf, voor je God en voor de gemeenschap. Ibn Tulun en Al Hakim begonnen en velen volgden.

What is so special about the minarets of Cairo. With the arrival of Islam it seemed as if there was a volcanic eruption of knowledge, creativity and lust to build. Everything was possible. Cairo was a new, young town with a new religion where traditions still had to be formed. People from all over the world flocked into town eager to make their mark. Men with quickly made power and riches wanted to show off. ‘Ars Longa Vita Brevis’ they must have thought. One of the ways to establish your name forever was to built personalised minarets. It was good for yourself, your God and your community. Ibn Tulun and Al Hakim started the trend and many more followed.